სტომატოლოგია, არის მედიცინის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი დარგი, რომელიც ფოკუსირებულია კბილებზე, ღრძილებსა და პირის ღრუზე. იგი მოიცავს პირის ღრუს დაავადებების, დარღვევებისა და მდგომარეობების შესწავლას, დიაგნოსტიკას, პრევენციას, მართვასა და მკურნალობას.
სტომატოლოგია, ასევე შეიძლება მოიცავდეს ქალა-სახის კომპლექსის სხვა ასპექტებს, მათ შორის საფეთქელ-ქვედა ყბის სახსარს. პრაქტიკოს ექიმს, რომელიც ამ მიმართულებით ეწევა საქმიანობას სტომატოლოგი ეწოდება. საქართველოში კბილებისა და ღრძილების დაავადებები და მათი მკურნალობის წესები ჯერ კიდევ XI, XIII, XV საუკუნეების ქართულ სამედიცინო წერილობით ძეგლებშია აღწერილი.
სტომატოლოგების მიერ შემოთავაზებული სერვისებია:
პროფილაქტიკური სტომატოლოგია - სტომატოლოგები ხაზს უსვამენ პრევენციული ვიზიტების მნიშვნელობას პირის ღრუს ოპტიმალური ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად. ეს მოიცავს რეგულარულ სტომატოლოგიურ შემოწმებას, კბილების პროფესიონალურ წმენდას და პროფილაქტიკური მკურნალობით სარგებლობას.
თერაპიული სტომატოლოგია - საჭიროა კბილის სხვადასხვა დაზიანებების სამკურნალოდ, ბჟენით კბილების აღდგენა-რესატავრაციისას, კბილების ფესვების სამკურნალოდ და კბილების პროფესიონალურად გასაწმენდად.
სტომატოლოგის სახეები:
ზოგადი სტომატოლოგები ხშირად პაციენტებს მომსახურების ფართო სპექტრს სთავაზობენ, დაწყებული კბილების დაბჟენით და გათეთრებით, დამთავრებული ექსტრაქციით და კბილის იმპლანტებით. ამის გარდა არსებობენ სხვა სტომატოლოგებიც, რომლებიც პაციენტებს საჭირო მომსახურებას უწევენ, მათ შორის:
- ენდოდონტისტები - კბილის ფესვის არხის სპეციალისტები, რომლებიც ფოკუსირებულნი არიან კბილის შიგნით არსებული დაავადებების მკურნალობაზე.
- სტომატოლოგიური ქირურგები - სპეციალისტები, რომლებიც ატარებენ კბილის ამოღების პროცედურას და სხვა რთულ ოპერაციებს, რომლებიც მოიცავს პირის ღრუსა და კბილებს.
- ორთოდონტები - სტომატოლოგიური სპეციალისტები, რომლებიც ფოკუსირებულნი არიან თანკბილვის გასწორებაზე ბრეკეტ ან გამჭვირვალე ელაინერების და სხვა მოწყობილობების გამოყენებით.
- ბავშვთა სტომატოლოგები - სტომატოლოგები, რომლებიც სპეციალიზირებულნი არიან ბავშვებში პირის ღრუს ჯანმრთელობის პრობლემების მკურნალობაში.
- პერიოდონტისტები - სტომატოლოგიური სპეციალისტები, რომლებიც ფოკუსირებულნი არიან ღრძილების დაავადების და კბილების საყრდენ ქსოვილებზე მოქმედი სხვა მდგომარეობების მკურნალობაზე
- პროთეზისტი სტომატოლოგები - სტომატოლოგები, რომლებიც სპეციალიზირებულნი არიან კბილის პროთეზების, როგორიცაა გვირგვინები, ხიდები და პროთეზები, დამზადებაში.
რა სიხშირით უნდა მიხვიდეთ სტომატოლოგთან?
სხვადასხვა ქვეყნის სტომატოლოგი გასცემს რეკომენდაციებს, რომ რეგულარულად ეწვიოთ სტომატოლოგს გამოკვლევებისა და წმენდისთვის. ბევრი ადამიანისთვის წელიწადში ორჯერ საკმარისია, მაგრამ თუ კარიესის ან ღრძილების დაავადებისკენ ხართ მიდრეკილი, შესაძლოა უფრო ხშირი ვიზიტები დაგჭირდეთ. სტომატოლოგთან რეგულარული ვიზიტი ხელს უწყობს პირის ღრუს ჯანმრთელობის პრობლემების გამოვლენას მათ გაუარესებამდე, რაც გრძელვადიან პერსპექტივაში დაგიზოგავთ დროს, ტკივილსა და ფინანსურ რესურსებს.
ასევე უნდა დაგეგმოთ ვიზიტი სტომატოლოგთან, თუ განგივითარდებათ:
- კბილის ტკივილი;
- აბსცესირებული კბილი;
- ბრუქსიზმი (კბილების კრაჭუნი);
- დამტვრეული ან გატეხილი კბილები;
- ყბის ტკივილი;
- პირის ღრუს წყლულები;
- მუდმივი უსიამოვნო სუნი პირის ღრუდან (ჰალიტოზი);
- შეშუპებული, სისხლმდენი ღრძილები;
- მომატებული კბილების მგრძნობელობა და სხვა;