თარგმნა

ქართულ ენაში ხშირად ვხვდებით გაუგებრობას ტერმინებთან "მთარგმნელი" და "თარჯიმანი" დაკავშირებით. 
მიუხედავად იმისა, რომ ორივე პროფესია თარგმანთან არის დაკავშირებული, მათ შორის არსებობს მნიშვნელოვანი განსხვავებები, რომელთა გააზრება აუცილებელია, როგორც ამ სფეროს სპეციალისტებისთვის, ისე მათი მომხმარებლებისთვის. 
მთარგმნელი არის სპეციალისტი, რომელიც ახორციელებს წერილობით თარგმანს, ხოლო თარჯიმანი - ზეპირ თარგმანს. 
მთარგმნელის პროფესიის სპეციფიკა მოიცავს:
წერილობით ტექსტებზე მუშაობას - სხვადასხვა ტიპის დოკუმენტებზე, წიგნებზე, სტატიებზე, ვებ-კონტენტსა და სხვა წერილობით მასალებზე, ტექსტის გადათარგმნა მოითხოვს სიღრმისეულ ანალიზს, დამუშავებას და მის ზუსტ გადმოტანას სამიზნე ენაზე.
უფრო დეტალურად რომ ჩავშალოთ, ამ ეტაპზე მთარგმნელი  სწავლობს სათარგმნ მასალას, იკვლევს მის კონტექსტს, მიზანს და სამიზნე აუდიტორიას, ითვალისწინებს ტექსტის სტილს, ჟანრსა და სპეციფიკურ მახასიათებლებს, შემდგომ კი განსაზღვრავს თარგმანის სტრატეგიას.
ქმნის ტერმინოლოგიურ ბაზას, რაც გულისხმობს სპეციფიკური ტერმინების იდენტიფიცირებას, მათი შესატყვისების მოძიებას.
ქმნის თარგმანის პირველად ვერსიასაც, რომელსაც საბოლოოდ აკორექტირებს.
თარჯიმნისგან განსხვავებით, მთარგმნელს აქვს დრო დაფიქრებისთვის, სხვადასხვა წყაროს გადამოწმებისა და ტექსტის დახვეწისთვის.
 წერილობითი თარგმანი რჩება დოკუმენტირებული სახით და შესაძლოა გამოიყენონ სხვადასხვა მიზნით.
თარჯიმანი ზეპირ თარგმანს უზრუნველყოფს, ზეპირი თარგმანისას განარჩევენ ძირითადად 2 სტილს, ეს არის სინქრონული და თანმიმდევრული თარგმანი.
სინქრონული თარგმანის დროს თარჯიმანი თარგმნის მოსაუბრის პარალელურად, დაახლოებით 2-3 წამის დაგვიანებით. 
ეს არის თარგმანის ყველაზე რთული ფორმა, რომელიც მოითხოვს მაღალ პროფესიონალიზმსა და განსაკუთრებულ უნარებს.
პროცესი მოიცავს შემდეგ ეტაპებს:

• მოსმენა და გააზრება - თარჯიმანი უსმენს და აანალიზებს ინფორმაციას
• გადამუშავება - ხდება ინფორმაციის სწრაფი გადამუშავება სამიზნე ენაზე
• თარგმნა - პარალელურ რეჟიმში ინფორმაციის გადმოცემა

თანმიმდევრული თარგმანის დროს თარჯიმანი ელოდება მოსაუბრის აზრის დასრულებას და შემდეგ თარგმნის მის ნათქვამს. 
ეს მეთოდი საშუალებას აძლევს თარჯიმანს უფრო დეტალურად გადმოსცეს ინფორმაცია.
თანმიმდევრული თარგმანი გულისხმობს საუბრის პარალელურად ჩანაწერების წარმოებას, მთავარი აზრების გამოყოფას, თარგმნას.

ორივე პროფესია მოითხოვს განსხვავებულ უნარებსა და მიდგომებს. 
მთარგმნელისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია გამართულად წერის უნარი, დეტალებზე ყურადღების გამახვილება, ტერმინოლოგიური სიზუსტე.
მას უნდა შეეძლოს ტექსტის სტილის შენარჩუნება და კულტურული ადაპტაცია წერილობით ფორმატში.
თარჯიმნისთვის კი უმნიშვნელოვანესია სწრაფი აზროვნება, კარგი მეხსიერება, რამდენიმე საქმის ერთად შესრულების უნარი და სტრესის მართვის შესაძლებლობა. 
უნდა შეეძლოს სწრაფი გადართვა ერთი ენიდან მეორეზე. 
თარჯიმანს ასევე სჭირდება კარგი კომუნიკაციის უნარები და ემოციური ინტელექტი, რადგან ის მუშაობს ადამიანებთან პირდაპირი კონტაქტის რეჟიმში.
თანამედროვე ტექნოლოგიების განვითარებამ გავლენა მოახდინა ორივე პროფესიაზე. მთარგმნელები იყენებენ თარგმნის სპეციალურ პროგრამებს, ტერმინოლოგიურ ბაზებს და სხვა ციფრულ ინსტრუმენტებს. 
თარჯიმნები კი მუშაობენ სპეციალურ აუდიო აღჭურვილობასა და ონლაინ პლატფორმებთან დისტანციური თარგმანისთვის.
მიუხედავად განსხვავებებისა, ორივე პროფესიას აერთიანებს  ენების სრულყოფილი ცოდნის აუცილებლობა, კულტურული კომპეტენცია, პროფესიული ეთიკის დაცვა და მუდმივი თვითგანვითარების საჭიროება.